Produkty zbożowe od tysięcy lat stanowią podstawę codziennej diety człowieka. Dostarczają węglowodanów, które są źródłem energii; białka roślinnego, potrzebnego do budowy komórek; zawierają także szereg witamin i minerałów, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jak i kiedy wprowadzać produkty zbożowe do jadłospisu niemowlaka, aby zapewnić mu harmonijny rozwój i nie narazić na problemy alergiczne?

Nie ulega wątpliwości, że najlepszym pokarmem zapobiegającym alergiom u dzieci jest mleko matki. Ze względu na zawarte w nim przeciwciała, wspiera odporność dziecka i pełni rolę pierwszej ustnej szczepionki. Mleko matki jest najbardziej dostosowane do potrzeb dziecka, ponieważ zapewnia wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Ponadto, karmienie wyłącznie piersią chroni dziecko przed podawaniem innego mleka, a przez to przed kontaktem z ewentualnymi alergenami, np. mlekiem krowim czy sojowym. Zgodnie z aktualnym schematem żywienia niemowląt karmionych piersią, zalecane jest wyłączne karmienie dziecka mlekiem przez pierwsze 4-5 miesięcy życia. Oczywiście w późniejszym okresie, gdy dziecko spożywa już inne pokarmy, karmienie piersią jest nadal możliwe, a nawet potrzebne. Okazuje się bowiem, że nowe pokarmy są lepiej przyswajane z mlekiem matki - dotyczy to również glutenu, czyli mieszaniny białek znajdującej się w większości zbóż.

Kiedy jest najlepszy czas na wprowadzanie produktów zbożowych?
Proporcjonalnie do swojej wagi i wzrostu, niemowlak potrzebuje prawie 3 razy więcej energii niż dorosły, energię tę zaś powinien w ponad 50% czerpać z węglowodanów, czyli z  produktów zbożowych. Głównym problemem, związanym z wprowadzaniem zbóż do codziennej diety niemowlaka, jest oczywiście gluten, czyli białko roślinne, znajdujące się w większości najpopularniejszych zbóż (pszenica, żyto, proso, owies, jęczmień, orkisz). Nietolerancja glutenu (celiakia) lub nadwrażliwość na to białko (popularnie nazywane alergią na gluten) skutkują koniecznością wyeliminowania z jadłospisu wszystkich produktów, które go zawierają. Co jednak interesujące, obecnie za jedną z głównych przyczyn nietolerancji glutenu uważa się właśnie zbyt późne wprowadzanie go do jadłospisu dziecka. Jest to efekt zaleceń żywieniowych obowiązujących co najmniej do 2007 roku, zgodnie z którymi ekspozycję na gluten należało rozpocząć po pierwszym roku życia dziecka. Okazało się jednak, że długie unikanie glutenu skutkuje mniejszą szansą na rozwinięcie tzw. naturalnej tolerancji na to białko.

Obecnie obowiązujące zalecenia żywienia dzieci w pierwszym roku życia uzależniają sposób wprowadzania kaszek i kleików zbożowych, zawierających gluten, z uwzględnieniem sposobu karmienia malucha. W przypadku karmienia piersią, ekspozycję na gluten można rozpocząć już w 5. życia dziecka, ponieważ dzieci karmione piersią mają większe możliwości rozwoju tolerancji na to białko - w pokarmie matki, która spożywa produkty glutenowe, znajdują się także minimalne ilości tego białka, co naturalnie aktywuje układ immunologiczny dziecka w kierunku zahamowania reakcji na gluten. Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym, powinny poznać gluten ok. 6 miesiąca życia. Przez pierwsze dwa miesiące wprowadzania glutenu, zaleca się podawać dziecku raz dziennie 2-3 gramy kaszki zbożowej. Co ważne, należy podawać jeden posiłek z dodatkiem produktu glutenowego w ciągu dnia.

Odpowiednie wprowadzanie produktów zbożowych do diety niemowlaka ma kolosalne znaczenie – mówi Katarzyna Barwińska General Manager firmy Holle  - znanego producenta certyfikowanej, ekologicznej żywności dla dzieci i niemowląt. Nie ulega wątpliwości, że nawet najbardziej rygorystyczne przestrzeganie zasad może nie uchronić przed problemami alergicznymi, jednak ryzyko zachorowania na celiakię ulega zmniejszeniu poprzez przestrzeganie kilku podstawowych zasad – niepodawanie  glutenu przed ukończeniem 4. miesiąca życia, ekspozycja na to białko w 5-6 miesiącu poprzez wprowadzanie posiłków dodatkowych, rozpoczęcie od małych ilości produktów zbożowych i rozpoczęcie przygody z glutenem w okresie karmienia piersią. Co oczywiste, produkty wprowadzane do diety dziecka powinny być najwyższej jakości, pełnoziarniste, wyłącznie z certyfikowanych upraw ekologicznych czy biodynamicznych, o sprawdzonym pochodzeniu i składzie, tak jak produkty oferowane przez nasza markę Holle.  Ponadto, struktura kaszki powinna  być delikatna i aksamitna, tak by na samym początku drogi do przyjmowania posiłków stałych, przyzwyczajać malucha do nowości w codziennym jadłospisie stopniowo i ewolucyjnie.

Oczywiście pamiętać należy, że postulowany w schemacie żywienia niemowląt wiek, w którym należy wprowadzać gluten, wskazuje najwcześniejszy czas, w jakim można wprowadzać pokarmy stałe. W zależności od rozwoju dziecka, sugerowany czas rozszerzania diety może różnić się o 1-2 miesiące, jednakże niewielkie odchylenia są rzeczą zupełnie naturalną. Nie należy zatem się spieszyć ani popędzać dziecka, a nowe posiłki wprowadzać stopniowo - na początek kilka łyżek całkowicie wystarczy.