O ile w codziennym życiu większość użytkowników okularów nawet nie odczuwa ich obecności, o tyle sytuacja diametralnie zmienia się przy każdej większej aktywności fizycznej. Zostawić czy zdjąć – przed takim dylematem staje każdy użytkownik okularów, chcący trochę pobiegać, pojeździć na nartach czy pograć w piłkę. Sport w zwykłych okularach jest niekomfortowy, a bez okularów – niebezpieczny. Czy to jednak oznacza konieczność rezygnacji z aktywności fizycznej? Oczywiście nie! Może kiedyś nie byłoby takiej możliwości, ale współcześnie, dzięki nowoczesnym technologiom stosowanym w optyce, uprawianie sportu w okularach może być bezpieczne i komfortowe.

Wyraźne i komfortowe widzenie w okularach uzależnione jest od wielu czynników – począwszy od prawidłowej diagnozy wady wzroku, poprzez dobór odpowiednich soczewek i wybór optymalnych ulepszeń i materiałów, wpływających na komfort użytkowania okularów.  Osobom, które mają wadę wzroku i lubią uprawiać sport nowoczesna optyka proponuje specjalistyczne rozwiązania. Różne dyscypliny sportu wymagają innego rodzaju soczewek okularowych i oprawek.  W każdym przypadku najważniejszą sprawą jest bezpieczeństwo. Osoby chcące uprawiać sport w okularach muszą postawić na soczewki do zadań specjalnych, dopasowane nie tylko do wady wzroku, ale też rodzaju aktywności fizycznej użytkownika okularów oraz do warunków atmosferycznych. Okulary do zadań specjalnych zdecydowanie różnią się od okularów do codziennego użytku.

Jaki jest najważniejszy element okularów sportowych?

Najważniejszym elementem każdych okularów są soczewki – w przypadku okularów sportowych podstawową sprawą, na którą należy zwrócić uwagę jest materiał, z którego są wykonane soczewki. Soczewki powinny być bezpieczne i dawać nam pewność, że nie rozbiją się podczas upadku; powinny być też lekkie, cienkie i odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz pęknięcia i zarysowania. Powinny chronić oczy przed słońcem i pełnić równocześnie rolę tarczy przed wszystkim, co obniża komfort widzenia podczas ruchu i odbiera przyjemność z aktywnego spędzania czasu na świeżym powietrzu – wiatrem, pyłem, muszkami czy gałęziami.
Najlepsze soczewki produkowane są z wysokojakościowych materiałów odpornych na uderzenia, w celu maksymalnego zredukowania ryzyka ich pęknięcia – tłumaczy Maja Kornacka, przedstawiciel firmy Hoya Lens Poland - Jednocześnie materiał ten musi być bardzo lekki, aby nie przeszkadzał użytkownikowi okularów podczas treningów. Doskonałym przykładem jest tu materiał PNX stosowany w produkcji soczewek okularowych. Ten materiał oraz soczewka z niego wykonana wytrzymuje uderzenie stalowej kuli o wadze 1 kg, upuszczonej z wysokości 1,2 m. Stalowa kula odbija się od powierzchni soczewki i nie uszkadza jej – soczewki PNX nie pękają nawet pod naciskiem 60-80 kilogramów. Jednocześnie soczewki takie są bardzo lekkie, mocne, elastyczne i pozbawione naprężeń, co ma duże znaczenie podczas uprawiania sportu – dodaje Maja Kornacka z Hoya.
Okulary sportowe, poza większą wytrzymałością i odpornością na zarysowania, od okularów codziennych różnią się także większą krzywizną oprawy – bardziej przylegają do twarzy, mają ergonomiczny, zakrzywiony kształt i wyższą krzywiznę bazową soczewek, która przekłada się na szersze pole widzenia.

Czy kolor soczewek ma znaczenie przy uprawianiu aktywności fizycznej?

Jest to drugi ważny element, który należy wziąć pod uwagę dobierając okulary sportowe. Barwa soczewek jest niezwykle istotna – każda dyscyplina sportowa ma swoje wskazania kolorystyczne. Sporty zimowe przy słonecznej pogodzie wymagają soczewek o zabarwieniu czarnym, szarym lub brązowym. Rowerzyści, kolarze i osoby grające w piłkę powinni mieć soczewki barwione na brązowo, zielono lubpomarańczowo.. W przypadku uprawiania wielu dyscyplin sportowych wskazane jest posiadanie kilku par okularów dobranych do danej dyscypliny. Okulary powinny być też dobierane do warunków oświetlenia, w których będą najczęściej używane. Przy wyborze koloru soczewek i stopnia ich zabarwienia istotne jest przeznaczenie okularów. Soczewki barwione na brązowo najlepiej zatrzymują światło niebieskie, które wywołuje najintensywniejsze odczucie oślepienia, podnoszą też kontrast między kolorem trawy, a kolorem nieba, co sprawia, że są odpowiednie np. podczas gry w golfa. Szare i szarozielone soczewki nie zmieniają kolorów otaczających przedmiotów, co ułatwia ocenę odległości. Żółte i pomarańczowe soczewki są zazwyczaj wykorzystywane podczas uprawiania określonych rodzajów sportu, jak np. strzelanie lub jazda na nartach przy pochmurnej pogodzie, ponieważ zdecydowanie poprawiają kontrast widzenia w warunkach słabego oświetlenia.

Co z promieniowaniem UV?

Okulary podczas uprawiania sportu muszą chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV. Przy słonecznej pogodzie powinno się używać soczewek o ciemnym zabarwieniu, a gdy jest pochmurno  - o jasnym.  Im większe soczewki i większa krzywizna oprawy, tym mniej promieni UV dostanie się do oczu z góry i z boku okularów - dlatego właśnie okulary sportowe idealnie dopasowane do twarzy - oprócz najlepszej ostrości widzenia - zapewniają najwyższą ochronę dla oczu .
Należy jednak pamiętać, że nawet jeśli soczewki są zabarwione, niekoniecznie oznacza to, że chronią one przed promieniowaniem UV. Stopień ochrony zależy od materiału z jakiego są wykonane soczewki oraz rodzaju zastosowanych uszlachetnień. Soczewki okularowe w indeksie wyższym bądź równym 1.53 gwarantują nam pełną ochronę przed promieniowaniem UV. Natomiast jeżeli wybieramy soczewki w indeksie 1.50, warto upomnieć się wówczas o dodatkowy filtr UV 400, który zapewni nam 100% ochrony przed UV.

Bez polaryzacji czy z polaryzacją?

W świetle spolaryzowanym nie widać falującego powietrza nad rozgrzanym asfaltem, nie widać odbić światła reflektorów od mokrej nawierzchni jezdni ani odbić światła od powierzchni wody. Te denerwujące odblaski to zjawisko optyczne - kiedy  światło pada na gładką poziomą powierzchnię, wodę, śnieg, lód, mokrą nawierzchnię drogi lub przednią szybę samochodu pojawia się oślepiająca biała poświata, która zmienia postrzeganie kształtów, kolorów i pogarsza komfort widzenia. Ma to duże znaczenia podczas uprawiania sportów, dlatego okulary osoby aktywnej i uprawiającej sport powinny być wyposażone w filtry polaryzacyjne. Takie okulary pełnią funkcję okularów przeciwsłonecznych i neutralizują oślepiające refleksy, powstające wówczas, gdy światło odbija się od płaskiej powierzchni. Okulary z soczewkami polaryzacyjnymi są niezastąpione podczas uprawiania sportów zimowych - chronią oczy przed odbijającymi się światłami, szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB, jednocześnie zwiększając kontrast i komfort widzenia. Przy wyborze soczewek polaryzacyjnych warto jednocześnie rozważyć ich wzbogacenie poprzez zastosowanie dodatkowej powłoki antyrefleksyjnej UV Control, która blokuje również promieniowanie odbijające się od wewnętrznej powierzchni soczewek.

Soczewki polaryzacyjne doskonale sprawdzą się nie tylko w przypadku osób uprawiających sporty, ale też podczas prowadzenia samochodu np. po deszczu lub przy dużym nasłonecznieniu. Są wskazane dla osób szukających okularów przeciwsłonecznych wysokiej jakości, wrażliwych na światło. Polecane są też osobom pracującym w pełnym słońcu lub odpoczywającym w warunkach silnego nasłonecznienia.

Dobrej jakości soczewki polaryzacyjne powinny zapewniać maksymalną ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV i absorbować je w 100%, a jednocześnie dostarczać doskonale odwzorowanie obrazu, wyrazistość kolorów i wysoki kontrast widzenia – tłumaczy Maja Kornacka z Hoya. Ten ostatni można dodatkowo zwiększyć poprzez wykorzystanie modnych barwień, podwyższających wyrazistość widzenia, nawet gdy warunki oświetleniowe dalekie są od optymalnych. W normalnych warunkach, na świeżym powietrzu, soczewki powinny być zabarwione w co najmniej 70% do 75%, by prawidłowo chronić oczy przed światłem widzialnym. W warunkach dużego nasłonecznienia, np. nad wodą, w górach  lub na śniegu, powinny być zabarwione w 85% lub nawet 90% -  dodaje Maja Kornacka.

Okulary sportowe dedykowane są przede wszystkim do sportów dynamicznych, wymagających doskonałej widoczności i nieograniczonych możliwości działania. Dobór odpowiednich parametrów i ulepszeń, zależy w dużej mierze od rodzaju uprawianego sportu, dlatego przed ich zakupem wskazana jest konsultacja u optyka, który na podstawie szczegółowego wywiadu pozwoli dobrać optymalne okulary, dopasowane do indywidualnych potrzeb użytkownika.