Lato to czas, który sprzyja aktywności fizycznej. Słoneczna pogoda, dłuższe dni, a także perspektywa założenia kąpielówek czy bikini skłania wiele osób do podjęcia treningów. Czasem jest to czysta rekreacja w postaci wypoczynkowych przejażdżek na rowerze czy joggingu, a czasem początek prawdziwej przygody ze sportem. Podczas letnich wakacji wiele osób decyduje się także na aktywne wyjazdy do ciepłych krajów, żeby popływać, ponurkować lub pożeglować.

Osobom z wadą wzroku trudniej jest powziąć aktywność fizyczną. Już na początku pojawia się szereg wątpliwości związanych z komfortem, a także bezpieczeństwem podczas treningów. Na szczęście współczesna nauka oraz zaawansowane rozwiązania technologiczne pozwalają czerpać radość ze sportu niezależnie od posiadanych wad refrakcji. Problem dotyczy ponad połowy Polaków, bo właśnie tyle osób w Polsce ma wady wzroku. Jakimi parametrami powinny charakteryzować się profesjonalne okulary sportowe dla osób z wadą wzroku? Pierwsze, co przychodzi na myśl, to lekkość – by nie przeszkadzały nawet w najbardziej aktywnych sportach, trwałość – by nie uszkodziły się przy ewentualnym upadku, funkcjonalność – by zapewniały korekcję wad wzroku w ekstremalnych warunkach, a często także estetyczny wygląd – by stanowiły idealne dopełnienie wakacyjnych stylizacji sportowych. Okulary sportowe są jednym z ważniejszych elementów wyposażenia każdej osoby, która amatorsko lub zawodowo uprawia sport. Ich zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa oczom. Pozwalają one też na komfort uprawiania sportu niezależnie od warunków pogodowych.

Niewidoczne dla oczu…

Punktem wyjścia przy wyborze okularów sportowych powinna być oprawa okularowa – lekka, trwała, odpowiednio wyprofilowana, dopasowana do rodzaju uprawianego sportu i przede wszystkim do anatomii użytkownika. Ale oprawa to tylko jeden z elementów okularów, drugi to zamontowane w niej soczewki. Podobnie jak w oprawie, lekkość i trwałość to bardzo istotne parametry okularowych soczewek sportowych, ponieważ znacząco wpływają na komfort ich użytkowania w nietypowych okolicznościach. Kluczowe przy ich wyborze są też: technika ich wykonania, jakość zastosowanych materiałów oraz dostępność możliwych powłok uszlachetniających, o których znaczna część użytkowników zapomina.

W przypadku okularów sportowych niezmiernie ważne jest odpowiednie dopasowanie okularów tak, by przylegały do twarzy zabezpieczając przed wiatrem, kurzem, gałęziami czy owadami. Często efekt maksymalnej ochrony uzyskuje się poprzez łukowe zgięcie opraw okularów. Kluczowe jest wtedy takie wykonanie soczewki, aby pomimo „zakrzywienia” gwarantowała szerokie pole wyraźnego widzenia na każdą odległość. Bardzo ważnym parametrem optycznym w okularowych soczewkach sportowych jest zmieniona powierzchnia zewnętrzna soczewek, uwzględniająca wysokie krzywizny bazowe – wyjaśnia Szymon Grygierczyk, ekspert z firmy Hoya Lens Poland. Brzmi skomplikowanie, w istocie jednak sprowadza się to do dopasowania soczewek do oprawy i zapewnienia idealnego odwzorowania obrazu. Współcześnie jest to możliwe dzięki zaawansowanej technologii optymalizacji i kompensacji pryzmatycznej, zapewniającej prawidłowe odwzorowanie obrazu w oprawach o wysokiej krzywiźnie – dodaje Szymon Grygierczyk.

Soczewki sportowe produkowane są obecnie zarówno jako soczewki jednoogniskowe, jak i progresywne. Osoby chcące uprawiać sport w okularach powinny zastanowić się jednak nie tylko nad soczewkami, dopasowanymi do indywidualnej wady wzroku, ale kompatybilnymi z rodzajem ulubionej aktywności fizycznej i warunkami atmosferycznymi, w których dane okulary będą wykorzystywane. Soczewki okularowe dostępne są bowiem w połączeniu z różnymi powłokami: antyrefleksyjnymi, lustrzanymi oraz w pełnej gamie barwień (pełnych oraz gradalnych), w tym także z barwieniami specjalnymi, podnoszącymi kontrast widzenia w warunkach oświetleniowych dalekich od optymalnych.

Na pierwszy rzut oka…

Podstawowymi korzyściami, jakie powinno nieść ze sobą używanie profesjonalnych korekcyjnych okularów sportowych jest szerokie pole ostrego widzenia na każdą odległość, odpowiednie widzenie peryferyjne, szczególnie ważne w przypadku dyscyplin takich jak np. koszykówka czy piłka nożna, a także wspomniane już bezpieczeństwo. Nie każdy wie, że różne kolory soczewek w okularach sportowych służą nie tylko ozdobie – ich głównym zadaniem jest bowiem poprawa komfortu widzenia. Oczywiście, okulary podczas uprawiania sportu – i to nie tylko latem - muszą chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV. Przy słonecznej pogodzie powinno się używać soczewek o ciemnym zabarwieniu, a gdy jest pochmurno  - o jasnym. Im większe soczewki i większa krzywizna oprawy, tym mniej promieni UV przedostaje się do oczu z góry i z boku okularów. To dlatego właśnie okulary sportowe idealnie dopasowane są do twarzy – w ten sposób oprócz najlepszej ostrości widzenia, zapewniają także najwyższą ochronę dla oczu.

- Stopień ochrony oczu przed promieniowaniem UV zależy od materiału, z jakiego wykonane są soczewki oraz rodzaju zastosowanych uszlachetnień – tłumaczy Szymon Grygierczyk. Soczewki okularowe w indeksie wyższym bądź równym 1.53 gwarantują nam pełną ochronę przed promieniowaniem UV. Jeśli jednak wybieramy soczewki w indeksie 1.50, warto upomnieć się o dodatkowy filtr UV 400, który zapewni nam 100% ochronę oczu przed szkodliwymi promieniami ultrafioletowym. Niewątpliwie przydatna w trudnych warunkach i przy wysokim nasłonecznieniu jest także powłoka antyrefleksyjna, czyli specjalne uszlachetnienie, stosowane w celu wyeliminowania rozproszonych odbić światła na powierzchni soczewek.

Powłoka antyrefleksyjna ma za zadanie neutralizować refleksy powstające na powierzchni soczewek. Jej głównym zadaniem jest eliminowanie uciążliwych dla oczu odblasków, powstających na gładkich i wypolerowanych powierzchniach soczewek. W efekcie antyrefleks zapewnia ich przejrzystość, wzmacnia kontrast i ostrość widzenia oraz poprawia jego komfort.

Warto również wspomnieć o bardzo ciekawym rozwiązaniu jakim są soczewki polaryzacyjne. Polaryzacja polega na eliminacji odbić światła od płaskich powierzchni – np. tafli wody czy mokrej drogi, w efekcie czego zostaje zwiększony kontrast widzenia a kolory są bardziej nasycone. Taką funkcjonalność docenią na pewno żeglarze i miłośnicy innych sportów wodnych.

Okulary w kolorach tęczy

Soczewki okularowe dostępne są w różnych kolorach – te zaś podnoszą nie tylko walory estetyczne, lecz przede wszystkim komfort widzenia.

Barwienia podwyższają wyrazistość widzenia, nawet gdy warunki oświetleniowe dalekie są od optymalnych – tłumaczy Szymon Grygierczyk. W normalnych warunkach, na świeżym powietrzu, soczewki powinny być zabarwione w co najmniej 70% do 75%, by prawidłowo chronić oczy przed światłem widzialnym. W warunkach bardzo dużego nasłonecznienia, np. nad wodą lub w górach, soczewki powinny być zabarwione w 85% lub nawet 90%. Nie polecam jednak soczewek o absorpcji 85% i więcej do prowadzenia samochodu.

Jak zatem barwy przekładają się na komfort uprawiania sportu? Szkła bursztynowe i brązowe poprawiają kontrast widzenia i sprawiają, że oczy w nich nie męczą się. Polecane są np. dla amatorów trekkingu, wspinaczki, wycieczek rowerowych, tenisa czy piłki nożnej – w wersji bursztynowej na pochmurne dni, a w brązowej - na słoneczne. Soczewki barwione na brązowo najlepiej zatrzymują światło niebieskie, które wywołuje najintensywniejsze odczucie oślepienia, podnoszą też kontrast między kolorem trawy, a kolorem nieba, co sprawia, że są odpowiednie także np. podczas gry w golfa. Szare i szarozielone soczewki nie zmieniają kolorów otaczających przedmiotów, co z kolei ułatwia ocenę odległości – rekomenduje się je np. osobom uprawiającym bieganie lub żeglarstwo, ponieważ odzwierciedlają prawdziwy wygląd kolorów, dając bardzo naturalny efekt. Podczas pochmurnej pogody warto zaopatrzyć się w okulary z żółtymi lub pomarańczowymi soczewkami, które z kolei poprawiają kontrast widzenia przy słabym oświetleniu i przy pochmurnej pogodzie.

Oczywiście każde okulary sportowe wybierać należy z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji użytkownika, rodzaju uprawianego sportu, częstotliwości treningów, intensywności i warunków użytkowania samych okularów etc. Dobór odpowiednich parametrów i uszlachetnień nie jest prosty, dlatego przed zakupem okularów sportowych wskazana jest konsultacja u optyka, który na podstawie szczegółowego wywiadu dobierze produkt optymalny i spełniający wszystkie stawiane mu oczekiwania.