Zbyt intensywny wysiłek, krótki czas na regenerację organizmu, brak odpowiedniej rozgrzewki przed treningiem – niewłaściwie prowadzona aktywność fizyczna może sprawić, że stawy odmówią nam posłuszeństwa. Jednym z czynników świadczących o tych problemach jest stan zapalny, który może objawiać się bólem, obrzękiem oraz ograniczeniem ruchomości w obrębie stawów kolanowych, łokciowych czy promieniowo-nadgarstkowych. Kiedy powinniśmy zgłosić się do specjalisty i jak przebiega proces powrotu do zdrowia? Odpowiada lek. med. Krzysztof Kołtowski, specjalista ortopeda traumatolog.

Czym jest stan zapalny?

Wbrew powszechnej opinii stan zapalny jest objawem, a nie przyczyną problemu zdrowotnego. Stanowi element tzw. odporności wrodzonej, ponieważ jest ważnym mechanizmem obronnym naszego organizmu. Jego pojawienie się oznacza, że układ odpornościowy rozpoznał istnienie uszkodzonych czy zainfekowanych tkanek i rozpoczął walkę z „intruzem”. Dlatego stan zapalny jest całkowicie naturalny procesem i świadczy o tym, że nasz organizm prawidłowo reaguje na zagrożenie chorobowe. Stanowi dla nas informację, że nasz organizm w pewnych aspektach nie funkcjonuje prawidłowo, a my powinniśmy zasięgnąć porady specjalisty i zlikwidować źródło problemu. Jednak długotrwały stan zapalny nie jest naszym „sojusznikiem”, stanowi natomiast niebezpieczeństwo dla całego organizmu – komentuje lek. med. Krzysztof Kołtowski, specjalista ortopeda traumatolog.

Wyróżniamy pięć symptomów, które mogą świadczyć o wystąpieniu stawu zapalnego. Należą do nich:

Dolegliwości bólowe – odczuwane z powodu lokalnego podrażnienia receptorów odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów bólowych do mózgu,

Obrzęk – powstały w wyniku wydostawania się płynu z naczyń krwionośnych do uszkodzonych tkanek lub jamy stawowej oraz reakcjami immunologicznymi – działaniem leukocytów i limfocytów,

Zaczerwienienie – wywołane rozszerzeniem naczyń krwionośnych,

Wyższa temperatura w miejscu kontuzji – spowodowana jest zwiększonym przepływem krwi w miejscu urazy czy kontuzji,

Zmniejszona ruchomość w obrębie stawu – będąca przyczyną obrzęku i bólu, stanowiąca swego rodzaju „mechanizm obronny” organizmu – odczuwana w obrębie stawu stwarza warunki do jego regeneracji.

Aktywność fizyczna a zdrowie stawów

Regularny wysiłek jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Wśród korzyści z aktywności fizycznej możemy wyszczególnić m.in.: zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krwionośnego, przyspieszenie przemiany materii, wzmocnienie odporności czy utrzymywanie właściwej wagi ciała. Sport wpływa również na pracę naszych stawów. W jaki sposób?

Swobodny ruch w stawie jest możliwy dzięki wyścieleniu końców stawowych chrząstką szklistą oraz nawilżaniem jej płynem stawowym – mazią. Za odżywianie chrząstki stawowej odpowiedzialna jest w 90% maź stawowa, pozostałe 10% to odżywianie od strony kości. Ruch sprawia, że zmienia się ciśnienie wewnątrzstawowe, dzięki czemu maź jest transportowana w stawie i przenika do chrząstki stawowej na zasadzie dyfuzji. Odpowiednia ilość odżywczego płynu sprawia, że chrząstki nie ulegają ścieraniu, dzięki czemu nie odczuwamy m.in. dolegliwości bólowych i posiadamy pełny zakres ruchu. Nasze stawy nie lubią jednak zarówno zbyt małej, jak i zbyt dużej ilości ruchu. Bardzo intensywny i częsty wysiłek fizyczny sprawia, że nasze stawy szybko się zużyją, doprowadzając do problemów, które mogą ograniczać nasze codzienne funkcjonowanie. Często zdarza się, że po długim okresie braku aktywności fizycznej, w krótkim czasie chcemy „nadrobić” zaległości. To bardzo błędne myślenie. Obciążenia treningowe należy zwiększać stopniowo, w przeciwnym razie narażamy nasz organizm – w tym stawy – na pojawienie się problemów przeciążeniowych. Kiedy zaczniemy odczuwać długotrwałe dolegliwości związane z naszymi stawami, powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty, aby zdiagnozować źródło problemu i wprowadzić niezbędne leczenie, dostosowane do zdiagnozowanego urazu, choroby, kontuzji oraz stawów, które zostały objęte dolegliwościami chorobowymi – do najczęstszych należą stawy kolanowe, łokciowe oraz promieniowo-nadgarstkowe – dodaje lek. med. Krzysztof Kołtowski, specjalista ortopeda traumatolog.

Jak pomóc naszym stawom?

Aby pokonać problemy związane ze stawami należy stosować się do zaleceń lekarza ortopedy. Do najczęstszych sposobów leczenia i profilaktyki zaliczamy:

Stosowanie środków farmakologicznych – dostępne w formie tabletek lub żelu, pomogą zwalczyć dolegliwości bólowe i zmniejszać reakcje zapalne. Pamiętajmy, aby wszelkie leki stosować po konsultacji ze specjalistą.

Właściwa dieta – dobór odpowiednich produktów spożywczych i stosowanie ich w codziennej diecie to duża pomoc dla naszych stawów. Do codziennego jadłospisu warto wprowadzić m.in.: białko (stanowiące podstawowy budulec tkanki chrzęstnej), kwasy omega-3 czy witaminę C. Znajdują się one m.in. w jajach, rybach, orzechach oraz owocach (jagody, borówki, cytryny).

Odpowiednia aktywność fizyczna – problemy ze stawami sprawiają, że bardzo często rezygnujemy z uprawiania sportu. To duży błąd – nie należy bowiem całkowicie porzucać aktywności fizycznej, a przystosować ją do naszych dolegliwości zdrowotnych. O zakres ćwiczeń warto zapytać swojego ortopedę i fizjoterapeutę.

Fizykoterapia – do zabiegów tych zaliczamy: laseroterapię, elektroterapię, krioterapię czy ultradźwięki. Metody te pozwalają na wyeliminowanie dolegliwości bólowych, obrzęków, wysięków i stanów zapalnych. Ich zakres powinien być ściśle ustalony przez ortopedę lub lekarza rehabilitacji.

Kinesiotaping – polega na zastosowaniu specjalnych plastrów, które aplikowane na skórę poprawiają jej napięcie i rozciągniecie, działając jednocześnie na receptory czuciowe na powierzchni skóry. Pomaga zmniejszyć ból i stan zapalny.

Terapia rezonansem magnetycznym MBST – to innowacyjna metoda, która pozwala na szybszą regenerację tkanki kostnej i chrzęstnej, stymulując namnażanie komórek i przyspieszając leczenie mikrouszkodzeń w obrębie stawów. Dodatkowo zwiększa komfort rehabilitacji poprzez działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Terapia pozwala również na wchłanianie obrzęków. Leczenie trwa 5, 7 lub 9 godzin i daje długofalowy efekt leczenia (min. 4 lata). Metoda jest w pełni bezpieczna i komfortowa dla pacjenta – wystarczy przyjąć zaleconą przez lekarza pozycję leżącą lub siedzącą. Jedna sesja trwa zaledwie 60 minut.